AOC (نشان منشأ کنترلشده – Appellation d’Origine Contrôlée)
فرانسویها همیشه پیشتاز بودهاند، حتی در کنترل کیفیت آنچه میخورند و مینوشند. این روند در سال ۱۸۵۵ آغاز شد، زمانی که بهترین آب انگور های بوردو در پنج طبقه رتبهبندی شدند. امروز، فرانسه با نظام معتبر AOC (Appellation d’Origine Contrôlée) در صدر کشورهای اروپایی در طبقهبندی و حفاظت از محصولات غذایی سنتی و باکیفیت قرار دارد.
برای دریافت نشان AOC، محصول باید نهتنها منشأ جغرافیایی مشخصی داشته باشد، بلکه ویژگیهایی متمایز را نیز نشان دهد که حاصل «روشهای محلی، وفادارانه و ثابت تولید» باشند. این فرآیند بسیار سختگیرانه، طولانی، مقرراتزده و همراه با بازرسیهای دقیق است، که باعث میشود این برچسب ارزشمند بهسختی به دست آید.
در دهههای اخیر، نشان AOC به طیف وسیعی از محصولات گسترش یافته، بهویژه پنیرها و محصولات لبنی. پنیر روکفور (Roquefort) نخستین محصول لبنی بود که در سال ۱۹۲۵ این نشان را دریافت کرد. از آن زمان تاکنون، بیش از سی نوع پنیر دیگر به این فهرست اضافه شدهاند، از جمله: بری (Brie) از منطقه پاریس، گرییر (Gruyère) از فرانش-کُنتِه، و کرتن دو شاونیول (Crottin de Chavignol) از بری.
دیگر فرآوردههای لبنی AOC عبارتند از: کرههای منطقه پواتو و شارانت و کرم فرش (crème fraîche) از ایزینی. فهرست محصولات گوشتی، میوهها، غلات و سبزیجات نیز بسیار متنوع است: گردوی گرنوبل، زیتون و روغن زیتون نیونس، عدس سبز لوپویی، مرغ برس، لوبیای سفید پمپل، گوشت گاو کامارگ و آلو خشک آژن از جمله آنها هستند.
مصرفکنندگان به این برچسب و معنای پشت آن اعتماد دارند، و این باعث فروش بیشتر محصولات میشود. برای مثال، یک مرغ بَرِس سه برابر مرغ معمولی در فروشگاههای زنجیرهای قیمت دارد. در دنیای آب انگور نیز، جایگاه AOC بسیار مهم است؛ اگرچه برخی از آب انگور هایی که هنوز این رتبه را دارند، دیگر شایستگی آن را ندارند. از طرفی، برخی تولیدکنندگان مستقل با استفاده از روشها و انگورهایی که در نظام AOC تأیید نشدهاند، آب انگور هایی عالی ولی بدون طبقهبندی رسمی تولید میکنند.
فرانسه و اتحادیه اروپا همچنین برچسبهای کیفیت جدیدی را معرفی کردهاند که در کنار AOC قرار میگیرند. مهمترین آنها Indication Géographique Protégée (IGP) اتحادیه اروپاست که منشأ منطقهای محصولاتی مانند گوشت گاسکون یا نمک دریایی گراند را مشخص میکند.
در فرانسه، برچسب Label Rouge جایگاهی ممتاز دارد. این برچسب قرمز رنگ بر صدها محصول از جمله مرغ، برخی میوهها و سبزیجات، پنیرها، گوشت، سوسیس و حتی بذرها و انواع گندم قرار میگیرد.
در سوی دیگر، برچسب Agriculture Biologique تولیدات ارگانیک را معرفی میکند و Label Monastique نیز اصالت محصولات فروشی صومعهها را تضمین میکند – ابتکاری مدرن در خصوصیسازی سنت!
این نظامهای طبقهبندی پیوسته در حال تغییرند، بهویژه همزمان با تدوین استانداردهای جدید در سطح اتحادیه اروپا.