🥄 اندازهگیری در آشپزی
“برای درستکردن یه سالاد خوب، باید یه دیپلمات عالیباشی. چون هردوش یه چیز میخوان: بدونی دقیقاً چقدر روغن باید با سرکه قاطی کنی!”
— اسکار وایلد
سلام همکار عزیز
زمانهای قدیم، مادربزرگهامون بدون هیچ واحدی اندازه میگرفتن — با چشم، حس، و تجربه.
ولی اگه بخوایم دستور غذا رو تکرارپذیر کنیم، یاد بدیم، یا آموزش بدیم، باید بتونیم اندازهگیری دقیق انجام بدیم.
با این حال، گاهی وقتا هم نیازی به اندازهگیری نیست. بعضی وقتا فقط باید با ذائقه و شهودت بری جلو.
⚖ جرم، وزن، حجم و چگالی
- جرم (Mass): مقدار مادهایه که داریم.
- وزن (Weight): نیروی جاذبهی زمین روی اون جرم. طبق قانون نیوتن:
F=m×gF = m × g
(F = وزن، m = جرم، g = شتاب جاذبه زمین)
نکته:
جرم همیشه ثابته، ولی وزن ممکنه خیلی خیلی کم بسته به موقعیت جغرافیایی فرق کنه (اما نه در حدی که تو آشپزی مهم باشه!)
📦 حجم و چگالی
- حجم (Volume): فضای اشغالشده توسط ماده.
مثلاً یه لیوان آب یعنی حجمی حدود ۲۴۰ میلیلیتر یا ۶۱ اینچ مکعب. - چگالی (Density): نسبت جرم به حجم → یعنی چقدر جرم توی یه حجم خاص جا شده.
فرمول:
چگالی=جرمحجم⇒حجم=جرمچگالی\text{چگالی} = \frac{\text{جرم}}{\text{حجم}} \quad \Rightarrow \quad \text{حجم} = \frac{\text{جرم}}{\text{چگالی}}
مثال:
اگه ۵۰ گرم آرد رو شُل توی پیمانه بریزی، حجمش بیشتر از وقتی میشه که محکم فشارش بدی. چون در حالت شُل، چگالیش کمتره.

